Hợp nhất các Ban Chỉ đạo, Ban Chỉ huy là cần thiết

Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh, Trung ướng Lê Tấn Tới nêu rõ, về hoạt động chỉ đạo, điều hành (Điều 32); cơ quan chỉ đạo quốc gia, cơ quan chỉ huy phòng thủ dân sự (Điều 35); lực lượng phòng thủ dân sự (Điều 36), có ý kiến đề nghị bổ sung quy định nhiệm vụ, trách nhiệm của các chủ thể trong hoạt động chỉ đạo, điều hành phòng thủ dân sự, chỉ huy lực lượng phòng thủ dân sự; rà soát, bổ sung nhiệm vụ của Ban chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia và các cấp trong phòng thủ dân sự cho đầy đủ; đề nghị làm rõ hơn cơ sở hợp nhất các ban chỉ đạo, ban chỉ huy trong hoạt động phòng thủ dân sự.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, trên cơ sở kết quả tổng kết của Chính phủ (Bộ Quốc phòng), thực tế hệ thống tổ chức, chỉ đạo, chỉ huy phòng thủ dân sự ở Trung ương và các bộ, ngành, địa phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc hợp nhất các Ban Chỉ đạo, Ban Chỉ huy là cần thiết, nhằm thu gọn đầu mối và nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan này trong hoạt động phòng thủ dân sự. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý lại Điều 32 theo hướng làm rõ hơn nội hàm hoạt động chỉ đạo, điều hành; bổ sung vào Điều 35 quy định “Thành viên Ban chỉ đạo có trách nhiệm chủ trì tham mưu cho Ban chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia trong tổ chức, chỉ đạo, điều hành về hoạt động phòngthủ dân sự trong lĩnh vực quản lý theo quy định của pháp luật” và “thành viên Ban chỉ huy có trách nhiệm chủ trì tham mưu cho Ban chỉ huy phòng thủ dân sự địa phương trong tổ chức, chỉ đạo, điều hành về hoạt động phòng thủ dân sự trong lĩnh vực được phân công”.

Về Quỹ phòng thủ dân sự (Điều 41), Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xây dựng 2 phương án xin ý kiến các Đoàn đại biểu Quốc hội. Theo đó, Phương án 1, giữ quy định về Quỹ phòng thủ dân sự như dự thảo Chính phủ trình và có chỉnh lý một số nội dung cho phù hợp như dự thảo Luật. Phương án 2, quy định: “Trong trường hợp cấp bách, Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập Quỹ Phòng thủ dân sự theo quy định của pháp luật để quản lý, sử dụng các nguồn tài trợ, hỗ trợ, đóng góp tự nguyện bằng tiền, tài sản của các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước và các nguồn hợp pháp khác cho hoạt động phòng chống, khắc phục hậu quả sự cố, thảm họa.”

Trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý, cơ quan soạn thảo dự án Luật và cơ quan chủ trì thẩm tra tán thành với Phương án 1, đề nghị giữ như quy định của dự thảo Chính phủ trình và có chỉnh lý một số nội dung.

Tránh chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm

Các đại biểu Quốc hội cơ bản tán thành, đánh giá cao dự thảo Luật lần này đã tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ Tư và ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. 

Góp ý cụ thể vào dự thảo Luật, ĐBQH Dương Khắc Mai (Đắk Nông) bày tỏ nhất trí với quy định về Cơ quan chỉ đạo quốc gia, Cơ quan Chỉ huy phòng thủ dân sự và chủ trương thu gọn đầu mối của các tổ chức phối hợp liên ngành trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cần nghiên cứu để xác định cụ thể trong luật sau khi các Ban Chỉ đạo phòng thủ dân sự quốc gia, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai và Ủy ban Quốc gia về ứng phó sự cố thiên tai được hợp nhất thì cơ quan nào là cơ quan chịu trách nhiệm trực tiếp, tránh chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ khi có sự cố xảy ra. Rà soát các luật có liên quan như Luật Đê điều, Luật Phòng chống thiên tai…để có đề xuất sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ phù hợp, bảo đảm các luật được thực thi, vận hành thông suốt theo cơ chế chỉ đạo điều hành của Cơ quan chỉ đạo quốc gia về phòng thủ dân sự.

Cũng về nội dung này, ĐBQH Lý Thị Lan (Hà Giang) đề nghị làm rõ hơn cơ sở hợp nhất các Ban chỉ đạo, Ban Chỉ huy trong hoạt động phòng thủ dân sự để giúp cho Đảng và Nhà nước bảo vệ nhân dân, cơ quan, tổ chức và nền kinh tế quốc dân khi có sự cố thảm họa, dịch bệnh, môi trường do thiên nhiên, con người hoặc chiến tranh.

Liên quan đến quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức trong hoạt động phòng thủ dân sự quy định tại Điều 38 dự thảo Luật, đại biểu Lý Thị Lan cho rằng, cần nghiên cứu xem xét, bổ sung nội dung quy định về trách nhiệm của các tổ chức kinh tế, đó là chủ động khắc phục hậu quả bồi thường, chi trả chi phí nếu để xảy ra thảm họa, sự cố trong quá trình hoạt động sản xuất. Ngoài ra, cũng cần bổ sung nhiệm vụ, hành vi che giấu khi chính các tổ chức kinh tế đó gây ra thảm họa, sự cố để nâng cao trách nhiệm của các tổ chức kinh tế, đặc biệt là những doanh nghiệp lớn.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, các đại biểu Quốc hội cơ bản tán thành với nội dung Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật; dự thảo Luật đã thể chế hóa được Nghị quyết 22 của Bộ Chính trị. Qua đó đề nghị tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện dự thảo Luật, nhất là rà soát hệ thống pháp luật có liên quan đến hoạt động phòng thủ dân sự để bảo đảm thống nhất, đồng bộ; nhiều ý kiến tham gia cụ thể và các điều, khoản của dự thảo Luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng nêu rõ, đa số đại biểu Quốc hội phát biểu nhất trí với Phương án 1 về Quỹ phòng thủ dân sự. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan nghiêm túc tiếp thu đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp này.