Bà Lê Phương Anh (66 tuổi, ngụ Đồng Tháp) hỏi:
“Trước đây, gia đình tôi có phần ruộng diện tích 2.500m2, đã được cấp sổ đỏ cho hộ gia đình. Tôi nghe nói theo Luật Đất đai mới thì không công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình nữa. Việc này đúng không? Nếu đúng thì quyền sử dụng đất của gia đình tôi sẽ xử lý như thế nào? Có phải hủy sổ đỏ cũ để làm lại sổ mới không?”.
Luật sư Phan Thành Vũ Luân (Đoàn Luật sư TP.HCM) tư vấn như sau:
Tại khoản 25 Điều 3 Luật Đất đai năm 2024 quy định:
Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành.
Tuy nhiên, theo Điều 4 Luật Đất đai năm 2024 quy định về người sử dụng đất thì hộ gia đình không còn là đối tượng người được sử dụng đất. Do đó sổ đỏ sẽ không còn được cấp cho hộ gia đình nữa.
Đối với trường hợp giấy CNQSDĐ, giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, giấy CNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đã cấp cho đại diện hộ gia đình trước ngày Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành.
Nếu các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình có nhu cầu thì được cấp đổi sang giấy CNQSDĐ, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và ghi đầy đủ tên các thành viên có chung quyền sử dụng đất.
Đối với việc xác định các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình để ghi tên trên giấy CNQSDĐ, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất do các thành viên này tự thỏa thuận và chịu trách nhiệm trước pháp luật (quy định tại khoản 4 Điều 256 Luật Đất đai năm 2024).
Quyền sử dụng đất của những hộ gia đình đã được giao đất, cho thuê đất trước đây sẽ được xử lý theo quy định Điều 259 Luật Đất đai năm 2024, cụ thể như sau:
- Hộ gia đình sử dụng đất được xác định theo quy định của pháp luật về đất đai trước ngày luật này có hiệu lực thi hành thì được tham gia quan hệ pháp luật về đất đai với tư cách nhóm người sử dụng đất mà có chung quyền sử dụng đất quy định tại khoản 2 Điều 27 của Luật Đất đai năm 2024.
Hộ gia đình sử dụng đất đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước ngày Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành thì có quyền và nghĩa vụ như quyền và nghĩa vụ của cá nhân sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2024.
- Khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện giao đất, cho thuê đất cho hộ gia đình để thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được phê duyệt thì phải ghi cụ thể các cá nhân là thành viên hộ gia đình có quyền sử dụng đất vào quyết định giao đất, cho thuê đất.
- Hộ gia đình được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trước ngày Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành thì được tiếp tục sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất còn lại.
Khi hết thời hạn sử dụng đất thì được gia hạn sử dụng đất theo hình thức giao đất, cho thuê đất cho các cá nhân là thành viên hộ gia đình đó theo quy định của Luật Đất đai năm 2024.